Diskulpa di gabinete pa pasado di sklabitut di Hulanda

Durante di un diskurso awe mèrdia, Minister Presidente Mark Rutte a ofresé diskulpa pa aktuashon di estado hulandes den pasado: pòstüm na tur ku a ser sklavisá i ku mundialmente a sufri di e aktuashon aki, na su yunan muhé i hòmber, i na tur su desendientenan ayera, awe i awor. Minister Presidente for di Archivo Nashonal na Den Haag a ekspresá su diskulpa den presensia di representante di organisashonnan ku ta boga pa rekonosementu di konsekuensia di sklabitut. Despues di e diskurso, na Sürnam i na Aruba, Kòrsou, Sint Maarten, Boneiru, Sint Eustatius i Saba, miembronan di e gabinete a bai den kombersashon ku organisashonnan konserní i outoridatnan tokante kiko e diskulpa ta nifiká na e sitio ei.

Rutte excuses regering voor slavernijverleden Nederland
Image: Martijn Beekman

Minister Presidente Mark Rutte;
“Nos ta hasi esaki, i nos ta hasi esaki awor pa, siendo riba e drèmpel di un aña importante di konmemorashon, huntu nos haña e kaminda pa dilanti. Nos no ta kompartí solamente pasado, pero tambe futuro. Pues awe, nos ta pone un kòma, i no un punto.”

E diskulpa di Minister Presidente i e kombersashonnan di e miembronan di gabinete na e otro sitionan ta un parti importante di e reakshon di gabinete riba e rapòrt Kadena di Pasado ku e komishon di konseho Grupo di Diálogo Pasado di Sklabitut a presentá na yüli 2021. Den esaki gabinete ta haña konseho pa bai na rekonosementu,  pidi diskulpa i rekuperashon pa  sklabitut, den di Reino. A manda a reakshon di gabinete riba e rapòrt pa Eerste i Tweede Kamer awe mèrdia.

Despues di e diskurso, Minister Presidente huntu ku Minister Presidente Suplente Kaag, Hoekstra i Schouten i e ministernan Bruins Slot i Dijkgraaf a bai den un enkuentro privá ku esnan presente.

Reakshon di gabinete

Gabinete ta pone un fondo di 200 mion euro disponibel pa atendé ku e parti di konsientisashon, embolbimentu i e influensia ku pasado tin te  awor. Programashon i asignashon di e fondo ta tuma lugá konhuntamente ku entre otro desendientenan i esnan enbolbí.

Ademas, gabinete ta proponé pa establesé un Komité Konmemorativo. E añanan benidero riba promé di yüli, e Komité Konmemorativo mester sòru pa un konmemorashon di pasado di sklabitut grandioso i digno, huntu ku e parti karibense di Reino, Sürnam i otro paisnan. E aña konmemorativo benidero 2023 gabinete kier usa pa huntu ku partidonan sosial, i e Komité Konmemorativo ku ta bai establesé, wak kon pa organisá e konmemorashon anual di manera permanente mas grandi, digno i koherente.

E aña konmemorativo benidero, ku ta kuminsá dia promé di yüli 2023, ta konsistí di entre otro algun evento grandi den Reino kompleto. Rei ta sinti su mes personalmente enbolbí ora ta trata di e tema aki i riba promé di yüli e lo tei na e konmemorashon i selebrashon na Amsterdam. E aña konmemorativo benidero ta brinda hopi espasio pa inisiativa sosial, kultural i edukativo for di komunidat.

Siguiente pasonan

Gabinete ta mira e diskulpa di awe komo e promé paso. Banda di diskulpa, gabinete den su reakshon ta anunsiá e intenshon pa duna pasado di sklabitut un lugá firme den enseñansa pa motibu ku esei ta e lugá na unda hóbennan ta drenta den kontakto ku historia.

Tambe gabinete ta komprometé pa oumentá konosementu i konsientisashon dor di mantenshon i desaroyo di museo, archivo i protekshon di patrimonio kultural, tantu na Hulanda Oropeo komo e parti karibense di Reino i otro paisnan enbolbí.Ta deliberá ku Aruba, Kòrsou, Sint Maarten, Boneiru, Sint Eustatius i Saba tokante nan deseonan spesífiko riba e tereno aki. Tambe gabinete ta kontribuí na desaroyo di un museo di sklabitut nashonal, i huntu kuné un sentro di konosementu. E investigashon di mas aña tokante pasado di sklabitut ya anunsiá ta duna input na e institutonan aki. Ademas ta bira mas fásil pa kambia di fam ku ta relashoná ku sklabitut.

Gabinete ta anunsiá rehabilitashon ofisial na Tula, e héroe di resistensia di Kòrsou, ku a ser asesiná di manera hororoso. E fondo previsto ta brinda oportunidat tambe pa honra otro luchadó di resistensia di manera adekuá.