Konseho di Kultura: anda ku archivo kolonial ta rekerí kolaborashon ekivalente

Ku e konseho ‘Anda ku fuentenan kompartí di e pasado kolonial’ Konseho di Kultura ta duna rekomendashon relashoná ku kon ta anda ku archivo kolonial i kolekshon dokumental. A entregá sekretario di estado Gräper-van Koolwijk e konseho riba 25 di mart.

Omgang met koloniale archieven vraagt gelijkwaardige samenwerking

Den e konseho, e Konseho di Kultura ta sali for di tres punto di bista kon ta anda ku archivo kolonial i kolekshon dokumental: e rekonosementu di e inhustisia ku e estado a kometé ku e eks kolonia; e boluntat pa drecha e inhustisia aki na unda ta posibel; i e nesesidat pa prevení inhustisia nobo i e kontinuashon i/òf efektonan di inhustisia históriko.

Hasi e archivonan públiko i aksesibel den kolaborashon ku interesado por yuda prevení inhustisia nobo. E archivonan ta kontené fuente importante pa studia propio historia, i pa por investigá propio historia na un manera profundo no mester ta reservá solamente pa algun.

Den e rekomendashonnan ta enfatisá pa rekonosé e propiedat kultural i/òf moral kompartí di e archivonan kolonial i kolekshonnan dokumental. Entre otro, ta rekomendá pa Hulanda huntu ku e paisnan enbolbí bai den un diálogo ekivalente pa asina e archivo- i kolekshonnan dokumental por ta aksesibel, usabel, interpretabel i visibel pa tur interesado mundialmente.

Ademas, e Konseho ta duna rekomendashon kon pa trata ku petishon di restitushon. Por instituí un komishon independiente ku ta konsistí di eksperto nashonal i internashonal pa duna konseho riba kada petishon. E Konseho no ta ekskluí restitushon. E ta yega na e konklushon ku den kaso di petishon di restitushon di archivo kolonial i kolekshonnan dokumental, trabou na midí ta apropiá.

E Konseho ta di opinion ku e asuntu di rekuperashon di inhustisia relashoná ku archivo kolonial no ta tantu un asuntu hurídiko komo un asuntu étiko. Pa e motibu aki e Konseho a brasa e konsepto di hustisia transitorio pa yega na rekomendashon ku lo por realisá. Esaki ta nifiká ku komunidat por rekuperá di violashon masivo di derecho humano dor di hasi esfuerso pa haña e bèrdat, dor di hasi hustisia i duna derecho na (famia di) e víktimanan i dor di hasi tur loke ta posibel pa evitá un ripitishon di e inhustisia.

Un komishon ku ta konsistí di Dagmar Oudshoorn (presidente), Leo Balai, Deirdre Carasso, Michael Karabinos, Wim Manuhutu i Matthias van Rossum, a prepará e konseho ku Konseho di Kultura a duna.