Mi ta empresario ku gastu fiho haltu

Empresario na Hulanda Karibense, afektá dor di e medidanan relashoná ku e vírùs di corona, por haña un kompensashon di Ministerio di Asuntunan Ekonómiko i Klima (EZK) atrobe. E di seis kompensashon por varia entre $500 i $400.000.

E areglo aki ta intenshoná pa empresario ku ta aktivo na Boneiru, Saba òf Sint Eustatius i ku mínimalmente tin un pèrdida di 30% di volúmen di benta pa motibu di e krísis di corona i komo konsekuensia por karga nan gastunan fiho ménos bon.

Kua ta e kondishonnan pa bini na remarke?

  • Den e lunanan aprel te ku yüni 2021 bo tabatin un pèrdida di volúmen di benta di por lo ménos 30% kompará ku e mésun temporada na 2019 a konsekuensia di e krísis di corona.
  • Bo empresa ta establesé na Hulanda Karibense (Boneiru, Saba òf Sint Eustatius).
  • Riba 13 di mart 2020 bo empresa tabata konosí na Belastingdienst Caribisch Nederland (BCN) komo un kompania aktivo.
  • Bo empresa tin un establesimentu di kompania na un otro adrès ku bo adrès di biba, òf na e mésun adrès pero klaramente separá di bo kas i ku un propio entrada. Òf, bo tin un empresa kaminda ta lógiko ku bo no tin ningun establesimentu.
  • Bo empresa no ta un kompania gubernamental.
  • Bo empresa no a bai fayit i bo no a entregá petishon pa suspenshon di pago na korte.

Mi ta kere ku mi ta kumpli ku tur kondishon ariba menshoná. Kua paso mi mester tuma?

1. Konta bo sifranan di volúmen di benta di aprel, mei i yüni na 2019 huntu*;
2. Konta bo sifranan di volúmen di benta di aprel, mei i yüni na 2021 huntu;
3. Yena e módulo di kalkulashon. E ta indiká si bo pèrdida di volúmen di benta 30% òf mas i kiko e montante di bo kompensashon ta**.
4a. Yena e formulario di aplikashon i manda esaki via e-mail pa tegemoetkomingEZK@RijksdienstCN.com.
4b. Si e montante ku sali for di e módulo di kalkulashon ta $6.000 òf mas, laga yena e deklarashon (riba página 3 di e formulario di aplikashon) tambe i mand’é huntu ku bo aplikashon.

* Bo empresa ainda no a habri durante e periodo menshoná di 2019? E ora ei tuma kontakto ku nos via di tegemoetkomingEZK@RijksdienstCN.com pa mas splikashon.

** Paga tinu: no por derivá ningun derechi for di e módulo di kalkulashon. Si nos tin pregunta tokante bo aplikashon, nos ta tuma kontakto ku bo.


Mi no por habri e módulo di kalkulashon. Mi por hasi e kalkulashon mi mes?

E mihó manera pa habri e módulo di kalkulashon ta riba un kòmpiuter of lèptòp ku tin e programa Excel instalá riba dje. Si bo tin difikultat pa habri e módulo di kalkulashon (un fail di Excel), ta posibel tambe pa bo mes konta bo pèrdida di volúmen di benta i e montante di bo posibel kompensashon. Lesa e siguiente pregunta- i kontestanan pa splikashon di kon pa hasi esaki.


Pèrdida di volúmen di benta na dòler

* Konta bo volúmen di benta di aprel, mei i yüni 2019 huntu;
* Konta bo volúmen di benta di aprel, mei i yüni 2021 huntu;
* Deskontá e suma di volúmen di benta na 2019, for di e suma di volúmen di benta na 2021.
E montante mester ta negativo i ta duna un indikashon di bo pèrdida di volúmen di benta na dòler. Klek aki pa un ehèmpel práktiko di kalkulashon.


Pèrdida di volúmen di benta den porsentahe

* Konta bo volúmen di benta di aprel, mei i yüni  2019* huntu;
* Konta bo volúmen di benta di aprel, mei i yüni 2021 huntu;
* Deskontá e suma di volúmen di benta na 2019, for di e suma di volúmen di benta na 2021.
* Dividí e montante aki dor di e volúmen di benta total di lunanan aprel, mei i yüni 2019;
* Multipliká esaki ku 100.
E montante mester ta negativo i ta duna un indikashon di bo pèrdida di volúmen di benta den porsentahe. Pa bini na remarke, bo volúmen di benta mester a baha ku por lo ménos 30%. Klek aki pa un ehèmpel práktiko di kalkulashon.


Montante di kompensashon

Ta kalkulá haltura di e kompensashon asina: pèrdida di volúmen di benta na $ x 0.29 x 1.00 E kompensashon por varia entre $500 i $400.000.


Kiko e faktor 0.29 den e fórmula ta nifiká?

A base di sifranan di Ofisina Sentral di Estadístika (CBS), ta usa un promedio di 29% di gastunan fiho pa tur empresa na Hulanda Karibense. P’esei ta usa 0.29 den e fórmula.


Kiko e faktor 1.00 den e fórmula ta nifiká?

E sifra 1.00 ta representá e faktor di kompensashon. 


Kon haltu e kompensashon ta minimalmente / maksimalmente?

E haltura di e kompensashon ta varia dependiente di bo pèrdida di volúmen di benta. Bo ta bini na remarke pa un kompensashon si e suma ku a kalkulá den e módulo di kalkulashon ta mas ku $500. Un kompania ku ta bini na remarke por risibí maksimalmente $400.000 di kompensashon. Esaki ta igual na e suma máksimo ku ta paga na Hulanda Oropeo.


For di mi kalkulashon a sali $6.000 òf mas. Pues mi mester laga yena i firma un deklarashon i añadí esaki na mi aplikashon. Ken por yena e deklarashon aki?

Un persona otro ku esun ku ta apliká pa e kompensashon, ku ta independiente i ku tin konosementu di e finansa di e empresa, mester yena i firma e deklarashon. Esaki por ta un tenedó di buki òf akountent por ehèmpel. E persona ku firma ta ko-responsabel pa e sifranan entregá. Por haña e deklarashon ku mester yena riba página 3 di e formulario di aplikashon.

Si resultá ku a yena sifranan robes deliberadamente, por hasi denunsia kontra e persona aki pa falsifikashon.


Tin un kalkulashon di e informashon ariba menshoná kual mi por usa komo ehèmpel?

Dor di klek aki, bo ta mira un ehèmpel práktiko di kalkulashon di organisashonnan fiktisio. E informashon aki por yudá bo mas aleu ku kalkulashon di bo kompensashon.


Mi no tin sifra di volúmen di benta di aprel te ku yüni 2019, pasó e tempu ei ainda mi negoshi no tabata eksistí. Kon mi ta kalkulá mi volúmen di pèrdida di benta?

Si bo empresa a lanta despues di promé di aprel 2019, ta mihó bo tuma kontakto ku unidat SZW di RCN via tegemoetkomingEZK@RijksdienstCN.com. Menshoná e fecha eksakto ku bo negoshi a habri pa nos por konsehá bo konkretamente kiko pa hasi den bo kaso.


Kiko ta enserá ‘bo empresa ta konosí na Belastingdienst Caribisch Nederland’?

Esaki ta nifiká ku riba 13 di mart 2020 e kompania tabata konosí na Belastingdienst Caribisch Nederland komo kompania aktivo pa un òf mas di e siguiente leinan di impuesto: impuesto riba ganashi (opbrengstbelasting), impuesto riba salario (loonbelasting), impuesto riba entrada (inkomstenbelasting) òf impuesto general riba konsumo (algemene bestedingsbelasting).

Tin hopi mas kompania inskribí na Kámara di Komèrsio (KvK) ku ta konosí na BCN. Kompanianan inaktivo òf asina yamá ‘slapend’ no ta bini na remarke pa e kompensashon, ni si nan ta inskribí na KvK.


Mi tin un empresa na kas, mi ta bini na remarke?

Ta posibel pa bini na remarke si bo tin un empresa na kas. Mester tin separashon klá si entre bo kas i bo empresa. Esaki ke men ku mester tin un espasio separá físikamente ku un entrada separá.


Mi kompania no tin un establesimentu físiko, mi por bini na remarke?

Si ta lógiko pa bo trabou ku bo no tin un establesimentu físiko, bo por bini na remarke. Esaki por ta e kaso si por ehèmpel bo ta duna lès di stür outo, si bo tin un trùk di kuminda òf kompania di lotgitùr.


Ta hasi diferensia den kua sektor mi empresa ta operashonal?

Nò. Mirando kon ekonomia di Hulanda Karibense ta dependé di turismo i e gran inter-dependensia di e empresanan den un ekonomia di skal chikí, ta usa komo punto di salida ku tur sektor ta afektá pa e medidanan en konekshon di corona vírùs. Pues no ta importá bou di kua sektor bo empresa ta kai, miéntras tantu ku bo ta kumpli ku e kondishonnan ariba menshoná.


Ta hasi diferensia ki forma legal mi empresa tin?

Nò. Tur kompania ku ta kumpli ku e kondishonnan, por bini na remarke pa e kompensashon.


Mi tin mas di un empresa. Mi por apliká mas bia?

Si bo tin diferente empresa ku numbernan di KvK i di crib diferente i si kada empresa ta kumpli ku e kondishonnan individualmente, e ora ei por. No ta posibel pa hasi vários aplikashon pa diferente filial di e mesun empresa.


Mi a risibí kompensashon di EZK anteriormente, mi mester entregá un aplikashon di nobo?

Si. Mester entregá un aplikashon di nobo pa apliká pa e di kuater kompensashon.


Kua organisashon ta ehekutá e areglo?

Ehekushon di e areglo aki ta hasí pa e unidat di RCN Asuntunan Sosial i di Labor (SZW). Kámara di Komèrsio na Boneiru ta sostené e prosedura di aplikashon.


Kon mi por entregá un aplikashon?

En konekshon ku social distancing nos ta supliká tur persona pa apliká online.

Bo por yena e formulario di aplikashon pa e di sinku kompensashon di EZK, firm’é i e-mail e pa tegemoetkomingEZK@rijksdienstCN.com. Añadí un kopia di bo dokumento di identifikashon bálido.

Manda e deklarashon huntu si bo ke pidi un kompensashon di $6.000 òf mas. Den e kaso ei bo mester enserá un kopia tambe di un dokumento di identifikashon bálido di e persona ku ta firma e deklarashon.

Si akaso bo mester di sosten ku bo aplikashon òf si bo tin pregunta tokante e areglo, na Boneiru bo por manda un e-mail pa Kámara di Komèrsio, steunloket@kvkbonaire.com.

Pa preguntanan urgente bo por tuma kontakto via di telefòn ku unidat SZW (Boneiru: 781-5554, Sint Eustatius i Saba: 790 0052 òf 790-0053). Tene kuenta ku dor ku nos ta hopi okupá, no ta tur ora ta posibel pa kontestá tur persona mes ora.


Ki dia mi ta risibí e kompensashon?

Si athudiká bo e kompensashon, bo ta risibí e suma ku bo tin derechi riba dje denter di máksimalmente sinku siman (término di desishon tres siman, término di pago dos siman). Unidat SZW di RCN ta aspirá pa pagá bo mas lihé.


Te ki dia mi por entregá un aplikashon?

Pa e di sinku kompensashon, bo por entregá un aplikashon te ku 31 di òktober2021


Kiko ta sosodé si despues resultá ku mi datonan no ta kuadra?

Unidat SZW di RCN despues lo kontrolá pa medio di sondeo si e informashon ku bo a duna ta kuadra. Ta usa entre otro datonan di Belastingdienst Caribisch Nederland pa esaki. Si resultá ku bo a indiká un montante muchu haltu, por kobra e sèn bèk. Si e sifranan ta mustra intenshonalmente inkorekto, SZW por raportá kaso di falsifikashon.